وب معنایی یا مفهومی

دوستان عزیز سلام

فکر میکنم برای شروع بهتر باشد که بدانیم این عبارت وب معنایی یا مفهومی (Semantic web) که این روزها زیاد در بین وبلاگ های حوزه IT  به چشم می خورد از کجا آمده، چیست و اصولا نتیجه آن ، تغییر در کدامین جنبه های دنیای مجازی خواهد بود. تیم برنرزلی را که می شناسید، همان مهندس/دکتر نابغه را میگویم که  وب را در 1993 به جهانیان معرفی کرد. هم‌ او که خالق بسیاری از استاندارد های نسل اول وب مثل html نیز هست.آقای برنرزلی ابداع کننده وب معنایی یا مفهومی (Semantic web) است  و بعد از دو دهه هنوز مغز متفکر وب است.

وب معنایی چگونه است؟

 شخص آقای برنرزلی هم نمی تواند با قاطعیت در مورد شکل وب معنایی صحبت کند. حتی برنرزلی هم زمانی که این آرزوها را برای وب کرد به خوبی میدانست که دانش زمانش برای این کار کافی نیست بنابرین تمام تمرکز خود را طی این سال ها به ایجاد استاندارد ها معطوف کرده و هنوز دارد شالوده را میسازد.

این جمله ها به معنی سردرگمی در هدف نیست. هدف کاملا روشن است ولی ابزارها هنوز به تکامل نرسیده اند. مثلا در وب معنایی قرار است ماشین ها (روبات ها، سرور ها و کامپیوتر ها) توانایی فهم محتویات اینترنت را داشته باشند. در این ساختار ماشین ها باید بتوانند با هم ارتباط برقرار کنند نه فقط با انسان.واضح تر اینکه وقتی یک ربات وبکاو جمله ای را بخواند باید بتواند از نظر دستور زبان آن جمله را بفهمد یعنی اینکه بتواند فاعل ، مفعول و گذاره ای که در آن جمله آمده را درک کند و اگر یک پاراگراف را بخواند، باید بتواند نوع وابستگی جمله ها را با یکدیگر را تشخیص دهد.

وب معنایی در حقیقت وبی است که در بخش طبقه بندی و بازیابی محتوای اینترنت به تکامل رسیده باشد.در ساختار معنایی وب وقتی کاربر یک جمله محاوره ای را جستجو می کند، موتور جستجو  باید بتواند مفهوم جمله را تشخیص دهد، اینکه سوالی است یا خبری، طنز است یا جدی، علمی است یا از نوع سرگرمی. بنابراین وب جدید باید چنان در زبان شناسی و فلسفه تجهیز شود که تمام محتویات وب را بتواند آنلالیز کرده و میزان وابستگی بخش ها را از طریق رسم گراف ها تعریف کند.

بخش  دیگری از وب معنایی، مستند سازی محتویات وب است که از نظر تکنیکی راه حل هایی برایش معرفی شده مخصوصا مستند کردن محتوای وب به وسیله زبان RDF که خودش مبتنی بر XML و  URI است و در نتیجه تمام زبان ها و تمام انواع محتوا را پشتیبانی خواهد کرد. راجع به مستند سازی محتوا می شود چندین مقاله نوشت. فقط فعلا همین قدر بدانید که در میان کد های صفحات تگ هایی قرار میگیرد که محتوای صفحه را تعریف می کند. این که این محتوا یک توصیه نامه از یک پزشک است یا یک ترفند امنیتی از یک هکر یا خرابکار.  کاربر باید بتواند به راحتی مشخص کند که نتایج جستجو تولید چه گروهی از افراد باشد. طبق این تعریف شخصیت های دنیای مجازی باید معادل حقیقی داشته باشند .

یکی از نکات جالب وب معنایی امکان بازیابی اطلاعات نه تنها در محتوای متن بلکه حتی در صوت و تصویر نیز هست. در وب معنایی کاربر باید بتواند در میان ویدئوهایی جستجو کند که در یک صحنه اش مردی با پیراهن آبی سوار بر دوچرخه در خیابان حرکت میکند. هر چند باورش کمی سخت است ولی قدم های مهمی برداشته شده است.بنابراین مهمترین تغییری که وب در مفهوم معنایی خواهد کرد نه در شکل ظاهری صفحات ( که البته شاید گراف ها وارد شوند) بلکه در پشت پرده خواهد بود. موتور های جستجو هوشمند تر خواهند شد و نحوه بوکمارک کردن و اشتراک گذاری محتوا از فرم کنونی به یک فرم جامع تر تغییر خواهد کرد. وب مفهومی تعریف جدیدی برای شیوه طبقه بندی و بازیابی محتوا ارائه خواهد کرد.راستی یک چیز بامزه هم بگویم که تا دیروز مشکل رسم الخط فارسی در راست به چپ بودنش بود که  از این به بعد به لطف تفاوت دستور زبان فارسی با اکثر زبان ها باید شیوه ای پیدا کنیم که جای فعل و فاعل و مفعول در جملات فارسی را به این موتورهای جستجوی اجنبی حالی کنیم .